Sabah Gazetesi’nden Faruk Erdem‘in haberine göre asgari ücrete zam için işçi, işveren ve hükümet tarafı hazırlıklara başladı. Öte yandan TÜİK’in açıkladığı Ekim ayı enflasyonu sonrasında emeklileri ve memurları yakından ilgilendiren 4 aylık veri de ortaya çıktı. Bundan sonra açıklanacak Kasım ve Aralık enflasyonlarıyla birlikte özellikle SGK ve Bağ-Kur emeklileri için zam oranını belirleyen 6 aylık enflasyon rakamı da belirlenmiş olacak. Bu rakam memurlar ve memur emeklileri için de fark anlamını taşıyor. Yıl sonunda oluşacak 6 aylık enflasyon rakamı sonrasında bir refah payı eklenmesi de mümkün olacak. Yüzde 65’lik öngörüye göre refah payı ile birlikte artış oranının yüzde 50’yi bulması bekleniyor.
MAAŞ ZAMMI TAKVİMİ NETLEŞTİ
2023 yıl sonu yaklaşırken ilk atılacak adım asgari ücret olacak. Aralık ayı sonuna doğru yeni asgari ücret belirlenecek. İkinci adım olarak TÜİK’in Ocak başında Aralık ayı enflasyonunu açıklaması sonrası refah payı SGK, Bağ-Kur emekli zammı ve memur enflasyon farkı belli olacak.
Üçüncü adım olarak en düşük emekli maaşı düzenlemesi ve refah payı masaya gelecek. En düşük emekli maaşı artışı ve refah payı için Meclis düzenlemesi gerekiyor. Bu düzenlemenin de SGK’lı emeklilerin maaş ödemesinin başladığı 17 Ocak’tan önce yasalaşması bekleniyor.
* Aralık ayında yeni asgari ücret için 4 toplantı gerçekleşecek ve uzlaşma usulü tutar belirlenecek.
* Ocak ayı başında TÜİK Aralık ayı enflasyonunu duyuracak ve 6 aylık enflasyon oranı netleşecek
* 6 aylık enflasyon oranlarıyla memur zammı ve refah payı hariç emekli zammı belli olacak
* Refah payı ile en düşük emekli maaşı için çalışma Başkan Erdoğan’ın onayına sunulacak ve Meclis süreci başlayacak.
EMEKLİYE ZAM, MEMURA FARK
TÜİK’in açıkladığı Ekim ayı enflasyonu sonrasında emeklileri ve memurları yakından ilgilendiren 4 aylık veri de ortaya çıkmış oldu. Bundan sonra açıklanacak Kasım ve Aralık enflasyonlarıyla birlikte özellikle SGK ve Bağ-Kur emeklileri için zam oranını belirleyen 6 aylık enflasyon rakamı da belirlenmiş olacak.
Bu rakam memurlar ve memur emeklileri için de fark anlamını taşıyor. Yıl sonunda oluşacak 6 aylık enflasyon rakamı sonrasında bir refah payı eklenmesi de mümkün olacak. Yüzde 65’lik öngörüye göre refah payı ile birlikte artış oranının yüzde 50’yi bulması bekleniyor.
Ancak şu anda kesin olan ise 4 aylık enflasyon rakamı. TÜİK’in açıkladığı rakamlara göre Temmuz’da enflasyon yüzde 9,62, Ağustos’ta yüzde 9,09, Eylül’de yüzde 4,75, Ekim ayında ise yüzde 3,43 oldu.
Tüm bunlarla beraber 4 aylık enflasyon rakamı da yüzde 29,41 olarak hesaplanmış oldu. Bir başka ifade ile Haziran ayında 1351,59 olan Tüketici Fiyat Endeksi Ekim ayında 1749,11’e yükseldi.
KİM NE ALACAK?
Yüzde 29.41 oranı SGK ve Bağ-Kur emeklileri için 4 aylık enflasyon artışı anlamına gelirken memurlar ve memur emeklileri için de yüzde 22.08 oranında enflasyon farkı anlamına geliyor. Buradan yola çıkarak yüzde 15’lik toplu sözleşme artışıyla beraber memurlar ve memur emeklilerinin 4 aylık artışı yüzde 40,39’a ulaşmış oldu.
Tüm bu rakamlara ilaveten iki aylık enflasyon verisi ve yapılacak refah payı artışı da eklenmiş olacak.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI NE KADAR OLACAK?
Bu noktada oransal artışların dışında seyyanen bir ödeme yapılıp yapılmayacağı da merak ediliyor. Bilindiği gibi son zamlardan önce en düşük emekli maaşı 5.500 TL’den 7.500 TL’ye yükseltilmişti. Şimdi bu taban maaşın yeniden artırılması da gündemde. Burada kök maaşı 7.500 TL’nin altında olan emeklilerin alacakları aylıklar hazine desteği ile 7.500 TL’ye tamamlanıyor. Ancak kök maaşlar değişmiyor. Yapılacak Ocak zamları bu kök maaşa yapılacak ve yine taban maaşın altında bir rakam ortaya çıkarsa tamamlanacak. Yapılan değerlendirmelerde en düşük maaş olan 7.500 TL’nin de 10 bin liraya çıkartılması bekleniyor. Bu kararın da 3 Ocak’ta açıklanacak Aralık ayı enflasyonu ile birlikte belli olacak 6 aylık orandan sonra verilmesi bekleniyor. Bu tür kararlar ve refah payı artışları yasa ile gerçekleştiği için Meclis’ten de geçmesi gerekiyor.
EMEKLİ ZAMMI NASIL HESAPLANIYOR?
SGK, Bağ-Kur emekli zammı her yıl 2 kez belirleniyor. Ocak ve Temmuz dönemlerinde 6 aylık enflasyon oranı kadar zam oranı ile emekli maaşları artıyor. Son dönemde AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla bu rakamlara bir de refah payı ilave ediliyor. Memurlar da tıpkı emekliler gibi Ocak ve Temmuz döneminde zam alıyor. Burada bir önceki toplu sözleşme zammının üzerindeki 6 aylık enflasyon, ‘Memur enflasyon farkı’nı ifade ediyor. Bu memur enflasyon farkına yeni toplu sözleşme zammı ilave edilerek memur maaşları zam oranı belirleniyor.
İŞTE YENİ RAKAMLAR
2 aylık enflasyon: Yüzde 19,44
3 aylık enflasyon: Yüzde 25,11
4 aylık enflasyon: Yüzde 29,41
Memur emeklisi enflasyon farkı : Yüzde 22,08
Memur emeklisi 4 aylık ocak zammı: Yüzde 40,39
SGK ve Bağ-Kur emeklisi 4 aylık artış: Yüzde 29,41
ASGARİ ÜCRET İÇİN DE ENFLASYON RAKAMI ÖNEMLİ BİR KISTAS OLACAK
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun bugüne kadar yaptığı toplantılarda ücreti belirlerken en çok baktığı veri enflasyon oluyor. Bu yüzden bu yılki toplantıda da hem 6 aylık enflasyon hem de yıl sonu enflasyon önem kazanacak.
2 yıldır asgari ücret yılda iki kez Haziran ve Ocak aylarında belirleniyor. Bu yüzden son 6 aylık enflasyon zam oranını belirlemede etkili oluyor. Bu yüzden komisyonun son 6 aylık enflasyonu da baz alacağı yine 2024 için öngörüler ve alım gücü noktasında da çalışma yapacağı bekleniyor. Orta Vadeli Programda öngörülen yüzde 65’lik yıl sonu enflasyonu rakamını Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan da raporu açıklarken bir kez daha yineledi.
Hem Orta Vadeli Program’ın hem de Merkez Bankası’nın öngörüsü yıl sonu için yüzde 65 enflasyon oldu. Yine Merkez Bankası’nın yaptığı piyasa katılımcıları anketinde beklenti yüzde 68 civarında çıkmıştı. Yüzde 65’lik yıl sonu enflasyon öngörüsüne göre 6 aylık enflasyonun yüzde 38’e yakın olması bekleniyor. Memurlar ve memur emeklileri için toplu sözleşme ile birlikte artış oranı ise yüzde 49’u geçiyor. Yapılacak bir refah payı ilavesiyle yine yüzde 50’ye yakın bir artış olması mümkün.
PEKİ ASGARİ ÜCRET NE KADAR OLACAK?
Şu anda net asgari ücret 11.402,32 TL olarak uygulanıyor. Memur maaş artışı baz alınırsa yüzde 50 artış olduğunda net rakam 17.103,48 TL’ye çıkacak. 6 aylık enflasyona göre artış yapılmasına karar verilirse yeni asgari ücret net 15.735,20 TL olacak. Hükümetten yapılan açıklamalara ve bugüne kadar yapılan artışlara bakıldığında asgari ücret artışlarının hep enflasyonun üzerinde olduğu görülüyor. Bu yüzden yüzde 38’lik 6 aylık enflasyon oranının refah payı ile yüzde 50’ye çıkartılması beklenen bir sonuç olarak ortada duruyor. Bu durumda yeni asgari ücretin 17 bin liranın üzerine çıkacağı görülüyor.
